Frits Spits neemt afscheid van de radio: 'Dit was het, lieve luisteraars'

vandaag, 12:17

Radiopresentator Frits Spits heeft vanmiddag afscheid genomen van de radio en zijn programma De Taalstaat. Tegen zijn luisteraars zei hij aan het begin van de uitzending: "We kennen elkaar al zolang. U heeft me altijd zo geïnspireerd en ik heb het altijd zo graag voor u gedaan. Soms had ik het idee dat u me kon zien."

In zijn laatste uitzending werd hij in een grote studio omringd door vrienden, collega's en familie:

Acda en De Munnik, die jarenlang met de door hen gecomponeerde Taalstaat-tune als opening te horen waren, traden op in het programma. Ook cabaretduo Yentl & De Boer zong een danklied voor de presentator, die volgens hen de eerste was die iets in het duo zag en ze op nationale radio draaide.

Avondspits was een begrip

De radiohistorie van Frits Spits begon meer dan een halve eeuw geleden. Hij was voor het eerst te horen in 1973 op Hilversum 3 met het eenmalige programma Proefdraaien en het wekelijkse Popfantasie.

Een paar jaar later, in 1978, begon hij met De Avondspits waarin hij zijn luisteraars aansprak met "vrienden van De Avondspits". Het was een programma waarbij menig middelbare scholier en student het huiswerk voor de volgende dag maakte of met het gezin aan het avondeten zat.

Zoals Radio 2-dj Jeroen Kijk in de Vegte: "In de jaren 80 zaten we dan thuis te eten, de radio stond aan en Frits Spits was er altijd. Met elke dag dezelfde drive, dezelfde passie. Hij was enorm toegewijd, tot aan het perfectionistische toe. Waarvan hij zelf later zei: 'Dat had ook wel een tandje minder gekund'."

In zijn laatste uitzending werd hij in een grote studio omringd door vrienden, collega's en familie.

In 1995 verhuisde Spits van Radio 3 naar Radio 2 waar hij bijna twintig jaar het lunchprogramma Tijd voor Twee maakte voor de KRO. In al zijn programma's was zijn liefde voor taal nooit ver weg. In Tijd voor Twee was er de rubriek de Tweespraak waarin hij iedere dag luisteraars vroeg om een 'zegt de een tegen de ander' uit het nieuws af te maken, het liefst met een spitsvondige twist.

Liefde voor taal

Zo'n tien jaar geleden nam hij afscheid van de muziekradio en verkaste hij naar NPO Radio 1 om De Taalstaat te maken. Daar kon hij zijn liefde voor de Nederlandse taal en Nederlandstalige muziek ten volle kwijt. Ook nadat hij de pensioengerechtigde leeftijd had bereikt, ging hij door met het programma.

Volgens collega's stak hij er veel meer voorbereidingstijd in dan het aantal uren dat in het contract stond, uit liefde en enthousiasme voor het programma.

In die periode, in 2018, verloor hij onverwacht zijn jeugdliefde Greetje aan longkanker. Dat viel hem zwaar. In een poging om te kijken hoe hij door moest gaan in het leven schreef hij het boek Mijn West Side Story. Daarin voert hij een fictief gesprek met Leonard Bernstein, de componist van de musical, over leven en dood.

Tegen de Volkskrant zei hij daar in 2021 over: "We gaan zo slecht om met de dood, vind ik. Dat gold ook voor mij toen Greetje overleed. Dat moet anders en daar probeer ik met dit boek greep op te krijgen."

'Vraag me niet waarom'

In 2019 werd Spits verkozen tot belangrijkste radiomaker van de eeuw. De jury noemde hem "een van de allerbeste sfeermakers en verhalenvertellers op de radio". Verder kreeg hij de prestigieuze Zilveren Reissmicrofoon en meerdere Marconi Awards.

Niet meer dan terecht, vinden Radio 2-luisteraars die vanochtend in het Top2000-café waren. Ze noemen hem een "icoon" en met een "legendarische stem" die "iedereen herkent uit duizenden".

Vandaag presenteerde Frits Spits dus voor het laatst. Op zijn 77ste vindt hij het mooi geweest. "Ik zal u enorm missen, maar het is er de tijd voor. En vraag me niet waarom. Het is een gevoel", zei hij.

Waar Frits Spits met pensioen gaat, blijft De Taalstaat bestaan. Schrijver Ronald Giphart neemt de presentatie over. Spits wenste hem aan het eind van de uitzending "alle succes van de wereld" om vervolgens te eindigen met: "Dit was het, lieve luisteraars."