Theater in Kyiv biedt afleiding van oorlog, maar is zelf in rouw

vandaag, 17:33

De Oekraïners hebben het moeilijk deze dagen, door de aanhoudende Russische agressie. Als gevolg van drone- en raketbeschietingen hebben ze maar enkele uren elektriciteit per dag. Overal in Kyiv en in veel andere steden ronken generators, om nog een beetje stroom op te wekken.

In de Oekraïense hoofdstad is het deze winter vaak koud en donker, maar in het Podil Theater in het centrum is het aangenaam warm en licht. De geteisterde bevolking kan hier voor even het gevoel hebben dat het leven normaal is.

Theater als revalidatiecentrum

In de foyer verzamelt zich het publiek voor een matineevoorstelling: Het Proces van Kafka staat op het programma. De theaterliefhebbers nippen aan champagne voordat ze hun stoelen opzoeken. Niets wijst erop dat de meesten afgelopen nacht waarschijnlijk geen oog hebben dichtgedaan als gevolg van een van de zwaarste bombardementen tot dan toe.

Een jonge vrouw vertelt dat ze vaak naar het theater gaat. "Soms zelfs meerdere keren per week. Het theater is de beste manier om even weg te zijn van wat er 's nachts gebeurt. Ik krijg energie van het levendige spel van de acteurs. Ik vind dat fijn."

De directeur van het Podil Theater is acteur en regisseur Bohdan Benjoek: "Elke dag is de zaal vol. We verkopen kaartjes voor twee maanden vooruit. Het theater is ook een revalidatiecentrum geworden. Mensen komen hier om emotioneel tot rust te komen van de wereld om hen heen."

Topacteur gesneuveld

Het gaat dus goed met theater, dat voorheen overleefde op subsidie. Maar het vervullen van die therapeutische rol gaat niet vanzelf. "Afgelopen nacht werd er geschoten, kinderen verstopten zich. En wij zijn eraan gewend geraakt. Ik reageer er helaas niet meer op. Dat kan ook niet, want anders verander ik in een wezen dat voor alles bang is. Terwijl wij hier moeten glimlachen."

Dat wordt er niet gemakkelijker op. De oorlog is ook doorgedrongen in het Podil Theater, dat afgelopen zomer een van zijn belangrijkste acteurs verloor: Joera Felipenko. Hij nam vrijwillig dienst en werd dronepiloot aan het front bij Charkiv. Bij een verplaatsing werd hij gedood door een Russische drone.

Benjoek: "Ik zat in mijn kantoor toen Joera binnenkwam en vertelde dat hij over drie weken zou gaan vechten en vroeg of ik vervangers kon regelen voor de voorstellingen waarin hij speelde. Hij speelde hoofdrollen, het is ongelooflijk moeilijk om daar vervangers voor te vinden. Maar ik zei: ik kan alleen maar voor je op mijn knieën gaan zitten voor wat je doet."

De theaterdirecteur vroeg zijn belangrijkste acteur niet naar zijn motivatie. "Hier verwachten we allemaal, van elke burger van Oekraïne, dat hij zo'n beslissing neemt. We moeten wel. Iemand moet ons beschermen. We begrijpen dat deze oorlog lang gaat duren, er komt geen einde aan. We hebben altijd van de Russen verloren. En nu is er één kans, als we Europa aan onze kant houden."

Felipenko lag opgebaard in de foyer van het theater, waar zijn weduwe Kateryna Motrytsj vertelt over haar verlies: "Ik ga naar een psychotherapeut. Ik neem antidepressiva. Ik verwerk mijn verlies openlijk. Ik doe mijn uiterste best om ermee om te gaan."

Motrytsj is influencer en post veel op Instagram over haar leven: "Ik deel dit allemaal omdat het onderwerp dood en verlies erg taboe is en veel mensen er niet over willen praten en niet weten hoe ze erover moeten praten."

Net als de theaterdirecteur steunde zij volledig het besluit van Felipenko: "In het normale leven, als we het over een leger hebben, moeten natuurlijk militairen oorlog voeren. Maar we leven niet in het normale leven. Rusland heeft ons aangevallen en we hebben geen andere keuze."