Trump wijst speciale gezant aan voor Groenland, Denemarken 'zeer ontstemd'

vandaag, 15:28

De Amerikaanse president Trump heeft zich de woede van Denemarken en Groenland op de hals gehaald met de aanstelling van een speciale gezant voor Groenland, dat een autonoom gebied is van het koninkrijk Denemarken.

Gisteravond zei Trump op zijn platform Truth Social aan dat hij de gouverneur van de staat Louisiana hiervoor heeft aangezocht. De Deense minister van Buitenlandse Zaken Lars Løkke Rasmussen zei tegen de Deense televisiezender TV2 dat hij daarover "zeer ontstemd" is.

Rasmussen noemt zowel de aanstelling als de verklaring van de Amerikaanse president "onaanvaardbaar" en stelt dat de benoeming van de speciale gezant "uit het niets" komt.

Gouverneur Landry begrijpt volgens Trump "hoe essentieel Groenland is voor onze nationale veiligheid en het behartigen van de belangen van ons land". Landry zelf zegt op X dat hij "vereerd is om als vrijwilliger te werken aan het inlijven van Groenland". Hij voegde eraan toe dat zijn nieuwe rol geen invloed heeft op zijn gouverneurschap.

Minister Rasmussen heeft de Amerikaanse ambassadeur in Denemarken op het matje geroepen. Die moet tekst en uitleg geven over de aanstelling.

Territoriale integriteit

Trumps aankondiging geldt als een nieuwe stap in het Amerikaanse streven om Groenland bij de VS te voegen. De Amerikaanse president wil dat land inlijven omdat Groenland onder meer militair strategisch gelegen is tussen de VS en Rusland. Ook zijn de scheepvaartroutes in het gebied door de opwarming van de aarde steeds belangrijker. Daarnaast heeft Groenland veel mineralen, metalen en andere grondstoffen voor onder meer industrie en energie.

In een gezamenlijke verklaring zeggen de Deense premier Mette Frederiksen en haar Groenlandse evenknie Jens-Frederik Nielsen dat "nationale grenzen en soevereiniteit van staten geworteld zijn in het internationale recht" en dat het annexeren van andere landen niet kan. "Ook niet met een argument over internationale veiligheid."

Ook de Europese Unie sluit zich daarbij aan. Een woordvoerder van de EU stelt dat "de territoriale integriteit en soevereiniteit van het Deense koninkrijk, inclusief Groenland, moet worden gewaarborgd." De Groenlandse premier Nielsen reageerde vanochtend al dat Groenlanders "zelf hun toekomst bepalen en dat hun territoriale integriteit gerespecteerd moet worden."

'Buitenlandse inmenging'

In maart verhoogde de VS de druk op Groenland door er een delegatie naartoe te sturen. Zo bracht de Amerikaanse vicepresident Vance een bezoek aan een militaire basis in het noordwesten van het land, waar zowel de Denen als de Groenlanders zich boos over maakten.

De toenmalige premier van Groenland noemde het bezoek een vorm van machtsvertoon en "buitenlandse inmenging". De Deense premier veroordeelde de Amerikaanse acties als "onaanvaardbaar."

In augustus riep de Deense regering de diplomaat van de VS ook al op het matje. Dat gebeurde nadat zeker drie Amerikanen, die banden hebben met de regering-Trump, volgens de omroep DR hadden geprobeerd om de publieke opinie in Groenland te beïnvloeden.

Onafhankelijkheid

Groenland hoort al zo'n 200 jaar bij het Deense koninkrijk, maar heeft sinds 1979 enige autonomie. Het heeft ook een eigen overheid, maar Denemarken gaat nog wel over onder meer defensie en buitenlandse zaken. Groenlanders hebben wel de wens om onafhankelijk te worden, maar ze zijn het nog niet eens over hoe snel dat onafhankelijkheidsproces in gang gezet moet worden. Sinds 2009 heeft Groenland de mogelijkheid om via een referendum de onafhankelijkheid uit te roepen, maar dat is nog niet niet gebeurd.