Israëlische checkpoints verstikken Palestijnen op bezette Westoever

vandaag, 11:40

Marwa Far'an staat muurvast in een file in Al-Eizariya, op de bezette Westelijke Jordaanoever. Ze is onderweg naar een school in de buurt waar ze haar kinderen naartoe moet brengen en waar ze zelf ook werkt. Verderop heeft het Israëlische leger een checkpoint opgezet, met een kilometerslange verkeerschaos tot gevolg.

Haar raam staat open en door het getoeter van alle auto's heen roept ze: "Normaal doe ik er een kwartier over, maar nu staan we hier al twee uur. Ik ben vanmorgen om 06.00 uur vertrokken en we komen pas rond 10.00 uur aan. Ik mis zo twee lesuren."

De grote vertragingen zijn dagelijkse kost voor Palestijnen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Sinds 7 oktober 2023, de dag dat Hamas Israël aanviel, worden steeds meer wegen op de Westoever afgesloten met checkpoints, hekken of stenen en modder.

Volgens Israël gebeurt dat om veiligheidsredenen. Maar de afsluitingen maken het dagelijks leven voor mensen die naar werk of studie moeten zwaar en soms zelfs onmogelijk.

Kankerbehandeling

Ondertussen komt er bij de file in Al-Eizariya een ambulance aan. De sirene en zwaailichten brengen geen beweging in de kilometerslange opstopping.

Verderop staat een taxi met een rode koffer op het dak gebonden. Die is van Omar El Namura uit de stad Hebron, in het zuiden van de Westoever.

Hij moet naar Jordanië, de grens over dus. Hij heeft kanker en krijgt speciale behandelingen in het ziekenhuis in de Jordaanse hoofdstad Amman. "We zijn al drieënhalf uur onderweg terwijl we over dit stuk maar een uurtje zouden moeten doen. En we zijn er nog niet. Er zijn veel mensen die opgeven en omkeren", zegt El Namura.

Want voor veel mensen in de rij is dit niet de eerste file vandaag. Een paar kilometer terug was er ook al een Israëlisch checkpoint waar mensen uren vaststonden. "Ik ben al een half uur geen meter vooruitgekomen", zegt vrachtwagenchauffeur Hathim Shahid. "De situatie is heel erg moeilijk. Sinds 7 oktober hebben ze alles afgesloten en zijn overal Israëlische militairen. Niet normaal wat hier gebeurt."

Vliegende checkpoints

Inmiddels zijn er bijna 900 checkpoints en andere wegafsluitingen over de hele bezette Westelijke Jordaanoever. Palestijnen worden afgesloten van de snelste routes die voornamelijk door Israëliërs worden gebruikt.

Naast de permanente controlepunten zijn er ook 'vliegende checkpoints'. Die komen onverwachts op allerlei locaties. Militairen stoppen er auto's en controleren rijbewijzen en ID-kaarten. Soms worden er ook foto's van gemaakt. Niemand weet waar en wanneer het leger besluit zo'n checkpoint op te zetten en voor hoe lang.

Deze kaart toont een overzicht van de controlepunten op de Westelijke Jordaanoever:

Via een speciale app en groepen op WhatsApp proberen mensen elkaar te informeren over de situatie op de weg. "Elke keer als ik de stad verlaat check ik de apps om te kijken welke wegen wel of niet open zijn", zegt Khalil Abu Alaa. Hij laat de app zien met alle wegen waar een rode balk voor staat, afgesloten dus. Maar soms is er zoveel afgesloten dat er geen andere routes mogelijk zijn, zoals vandaag.

Hekken

Israël heeft ook metalen hekken geplaatst bij toegangswegen tot Palestijnse dorpen. Voertuigen kunnen er niet meer door en dus moeten mensen omrijden of te voet verder. Ook bij het dorpje Beit Einun zijn toegangswegen afgezet door het Israëlische leger.

Vrouwen uit het dorp worden door een taxibusje bij het hek afgezet. Met hun boodschappen gaan ze lopend langs het hek het dorp in.

Vrachtwagens moeten weg

Een vrachtwagen staat geparkeerd met de laadruimte naar het hek toe. Vanuit het dorp heeft een andere vrachtwagen hetzelfde gedaan om de lading zo makkelijk over te laden van de ene in de andere wagen. Het is een stuk sneller dan helemaal omrijden, zeker met de vele opstoppingen.

Maar dan komt er een Israëlisch legervoertuig aan. Drie gewapende militairen stappen uit en lopen naar de vrachtwagens. Het overladen moet stoppen en als beide trucks niet binnen vijf minuten vertrekken wordt alles in beslag genomen, is de boodschap. Wat de veiligheidsreden van Israël is om het dorp deels af te sluiten, weet niemand.

"Overal staan hekken, bij wegen waarvan we nooit gedacht hadden dat ze die zouden afsluiten, waarvan we ook niet snappen wat daar het punt van is", zegt vrachtwagenchauffeur Shahid gefrustreerd. "Nog even en ze komen een hek bij mijn voordeur zetten."