Na jaren van bewonersprotesten stelt Drentse gemeente tijdelijk sierteeltverbod in

vandaag, 17:33

De Drentse gemeente Westerveld verbiedt uitbreiding van sierteelt. Het gaat om een tijdelijke maatregel vooruitlopend op nieuwe regels. Veel bewoners van de gemeente maken zich zorgen over hun gezondheid omdat telers gebruikmaken van bestrijdingsmiddelen.

"Wij willen onze verantwoordelijkheid nemen", zegt wethouder Frank Foreman (VVD) bij RTV Drenthe. "Er leven zorgen bij onze inwoners, maar ook bij de telers. Wij vinden dat we duidelijkheid moeten bieden."

In Westerveld, met kernen als Diever, Dwingeloo en Havelte, werd de afgelopen jaren vaak gedemonstreerd door bewoners, maar soms ook door lelietelers.

De sierteelt is omstreden nadat in 2019 op meerdere plekken in Drenthe in de buurt van lelieteelt 57 verschillende soorten bestrijdingsmiddelen werden gevonden in groenten en in de bodem. Het RIVM concludeerde twee jaar later dat er een mogelijk verband is tussen die bestrijdingsmiddelen en neurodegeneratieve ziektes, zoals de ziekte van Parkinson.

Vijftig artsen, onder wie huisartsen, kinderartsen en jeugdartsen, riepen de gemeente Westerveld vorig jaar op om het gebruik van pesticiden dicht bij omwonenden per direct te verbieden.

Leliekwekers zelf zeggen dat ze zich aan de wet houden en alleen middelen gebruiken die zijn toegelaten door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb).

Bewonersdemonstraties

De gemeente bemiddelde de afgelopen jaren meermalen tussen bewoners en telers om rechtszaken te voorkomen. Daarnaast moet wethouder Foreman regelmatig opdraven als bewoners protesteren tegen de aanleg van een sierteeltveld in de buurt van een basisschool of woonwijken.

"Ieder jaar staan we bij scholen en voeren we dezelfde gesprekken", stelt hij. "Dan moeten we telers vragen te vertrekken op vrijwillige basis. Dat kan anders."

Om te voorkomen dat boeren hun areaal fors uitbreiden of een nieuw veld aanleggen, komt hij nu met een tijdelijk verbod. In februari wil Foreman met definitieve regels komen. Hoe die er uit gaan zien, is nog niet duidelijk.

Op basis van onderzoek heeft de gemeente een aantal scenario's uitgewerkt: van een totaalverbod tot helemaal niets doen. De voorlopige voorkeur van de wethouder en zijn collega-bestuurders gaat naar uit naar het maken van een strook van 50 meter tussen het veld met de sierteelt en de woningen en scholen. In die strook zou dan geen sierteelt meer mogen komen.

Juridisch houdbaar

"Dat blijkt juridisch het meest houdbaar", zegt Foreman. "De Raad van State houdt nu ook 50 meter aan ten aanzien van nieuwbouw, dus dat lijkt ook handhaafbaar bij bestaande bouw. We willen geen maatregel nemen die we niet kunnen uitvoeren."

De gemeente hoopt op deze manier ook zo min mogelijk schadeclaims van boeren te krijgen omdat ze last hebben van de maatregelen. "We zijn een kleine gemeente en hebben geen kas om grote financiële risico's te lopen."

Kop boven sierteeltveld

De gemeente Westerveld is een van de eerste gemeenten in Nederland die zelf initiatief neemt en regels opstelt. "We steken onze spreekwoordelijke kop boven het sierteeltveld uit", aldus Foreman. Hij wijst erop dat ook gemeenten zoals Lochem (Gelderland), Weststellingwerf (Noord-Holland) en Sevenum (Limburg) aan een specifiek sierteeltbeleid werken. "Wat ontbreekt is landelijk beleid. Het wordt nu een soort lappendeken."

Het gevolg kan zijn dat uiteindelijk rechters het beleid maken, waarschuwt Foreman; omdat het niet meer gaat over wat de gemeente wil, maar wat bij de rechter standhoudt. "We willen echt dat het Rijk duidelijkheid geeft. Ook op thema's als mest en stikstof blijft dat uit. Dat geeft in de landbouwsector veel onzekerheid."